Obecnie Biblioteka Publiczna w Skoczowie jest przyjaznym i nowoczesnym, a zarazem najważniejszym ośrodkiem kształtowania kultury czytelniczej w gminie Skoczów. Obsługuje czytelników ze Skoczowa oraz dziesięciu okalających miasto sołectw. Oprócz podstawowych zadań, jakimi zgodnie ze statutem są m.in. upowszechnianie czytelnictwa wśród społeczności lokalnej oraz gromadzenie i wypożyczanie książek, biblioteka proponuje również szeroki wachlarz działań kulturalnych, takich jak: spotkania autorskie, warsztaty dla dzieci, młodzieży i dorosłych czy inne wydarzenia kulturalne – w tym spotkania podróżnicze oraz koncerty. Placówka organizuje też konkursy dla czytelników, gry miejskie, kiermasze używanych książek oraz z powodzeniem realizuje projekty kulturalno-edukacyjne z wykorzystaniem środków zewnętrznych, w tym również międzynarodowe, włączając się jednocześnie w życie kulturalne gminy Skoczów. Na bieżąco współpracuje także z innymi gminnymi instytucjami kultury oraz placówkami oświatowymi i stowarzyszeniami, w tym z: Towarzystwem Miłośników Skoczowa, Kołem Miejskim PTTK w Skoczowie, Skoczowskim Uniwersytetem III Wieku czy Stowarzyszeniem Rybackim „Żabi Kraj”, a także z innymi bibliotekami w kraju i za granicą – na przykład z Biblioteką Regionalną w Karwinie, z którą w 2018 r. zrealizowała wspólny, transgraniczny projekt.
* * *
KIEROWNICY I DYREKTORZY BIBLIOTEKI PUBLICZNEJ W SKOCZOWIE
- 1949-1969 - Jan Czyż
- 1969-1991 - Helena Kubala
- 1991-2016 - Alicja Heller
- 2016-nadal - mgr Marcin Wieczorek
Rok 2019 był także dla Biblioteki Publicznej w Skoczowie rokiem jubileuszowym, w którym placówka obchodziła swoje 70-lecie. Z tej okazji wszystkie wydarzenia odbywające się w placówce związane były właśnie z jubileuszem. Najważniejszym wydarzeniem była uroczysta Gala Jubileuszowa, która odbyła się 30 maja i zgromadziła wielu gości - w tym m.in.: władze gminy i powiatu, radnych Rady Miejskiej Skoczowa, a także przedstawicieli Biblioteki Śląskiej w Katowicach, bibliotek powiatu cieszyńskiego oraz zaprzyjaźnionych instytucji i stowarzyszeń.
Rok 2019 był dla skoczowskiej biblioteki rokiem, w którym przeprowadzono trzeci, ostatni już etap modernizacji placówki. Jego najważniejszą częścią był remont generalny Wypożyczalni dla dorosłych. W pomieszczeniu m.in. zmodernizowano regały biblioteczne, dzięki czemu powiększyła się przestrzeń na książki, zużyte linoleum na podłodze zmieniono na płytki, zainstalowano nowoczesne, energooszczędne oświetlenie LED-owe oraz zmieniono kolor ścian. Wypożyczalnia zyskała też nowe wyposażenie, w tym nową ladę biblioteczną i półki na audiobooki. Dodatkowo odświeżono korytarz prowadzący do biblioteki, pomieszczenie socjalne oraz biuro, w którym mieści się Dział gromadzenia i opracowania zbiorów. W ramach modernizacji uaktualniono również Program Biblioteczny "Mateusz" oraz zmodernizowano internetowy katalog książek, dzięki czemu będzie możliwe wprowadzenie w 2020 r. możliwości wypożyczania książek za pomocą kodów QR umieszczonych np. w telefonach komórkowych.
U PROGU 70-LECIA…
Rok 2017 okazał się dla skoczowskiej biblioteki rokiem przełomowym. W styczniu na stanowisko dyrektora Biblioteki Publicznej w Skoczowie został powołany Marcin Wieczorek, pod którego kierownictwem przygotowano i wdrożono plan modernizacyjny. Głównym celem była przede wszystkim zmiana wizerunku placówki oraz przekształcenie jej w instytucję nowoczesną i przyjazną dla czytelników.
Pierwszy etap modernizacji został zrealizowany jeszcze w roku 2017 i obejmował szereg zmian wewnętrznych, takich jak: uporządkowanie dokumentacji organizacyjnej i kadrowej, unowocześnienie i rozbudowa bazy technologicznej i informatycznej, przeniesienie obsługi księgowej i kadrowo-płacowej do Miejskiego Zarządu Oświaty pełniącego funkcję Centrum Usług Wspólnych czy pełna informatyzacja systemu wypożyczeń, dzięki czemu każdy czytelnik z dostępem do Internetu może w każdej chwili za pomocą strony internetowej instytucji zajrzeć do katalogu biblioteki czy na swoje konto biblioteczne, by na przykład zarezerwować książkę lub przedłużyć czas jej wypożyczenia. Wprowadzono również wiele ułatwień i działań dla czytelników, wśród których można wyróżnić między innymi: rozszerzenie o 12 godzin otwarcia centrali, zainstalowanie przewijaka dla niemowląt oraz dystrybutora z wodą – szczególnie przydatnego dla dzieci oraz osób starszych podczas letnich upałów – optymalizację pomieszczeń bibliotecznych, rozszerzenie oferty audiobooków, znaczne rozszerzenie działalności kulturalnej, wprowadzenie nowych zajęć i warsztatów dla dzieci oraz zainicjowanie akcji bookcrossingu w centrali i filiach. Wśród innych działań obejmujących etap pierwszy modernizacji można także wymienić zaprojektowanie oraz wdrożenie nowej identyfikacji wizualnej instytucji (logo, nowa szata graficzna strony internetowej, czytelne tabliczki informacyjne, identyfikatory dla pracowników itd.) i znaczne rozszerzenie działań promocyjnych biblioteki, skutkujące dużym wzrostem obecności placówki w mediach lokalnych, regionalnych oraz społecznościowych. W efekcie z końcem roku 2017 biblioteka zanotowała znaczy wzrost wszystkich statystyk w porównaniu z rokiem 2016, w tym ogólnej liczby odwiedzin o 41%, uczestnictwa w wydarzeniach organizowanych przez Wypożyczalnię dla dorosłych o 198% oraz uczestnictwa w wydarzeniach organizowanych przez Oddział dla dzieci i młodzieży o 213%.
Etap drugi modernizacji został przeprowadzony w 2018 r. i obejmował przede wszystkim remont i odświeżenie większości pomieszczeń bibliotecznych w centrali instytucji. Zmodernizowano w ten sposób Oddział dla dzieci i młodzieży, Kącik Malucha, Czytelnię książek i czasopism oraz korytarz główny, w których m.in. zoptymalizowano przestrzeń, dodano nowe meble oraz pomalowano ściany na kolory nawiązujące do wprowadzonego w 2017 r. logo biblioteki. Wdrożono także SMS-owy system powiadamiania czytelników o zarezerwowanych książkach oraz utworzono Skoczowską Gildię Komiksu.
Kolejna przeprowadzka centrali biblioteki nastąpiła w listopadzie 2010 r. Placówka otrzymała nowo wyremontowany lokal na parterze zabytkowej kamienicy przy ul. Mickiewicza 9, w którym działa do dziś, zaś oprócz funkcjonujących już wcześniej Wypożyczalni dla dorosłych, Oddziału dla dzieci i młodzieży oraz Działu gromadzenia i opracowania zbiorów, powołano Kącik Malucha przeznaczony dla najmłodszych użytkowników placówki. Chociaż ostatecznie zrezygnowano z prowadzenia punktów bibliotecznych, niemal od samego początku działalności skoczowskiej biblioteki bardzo ważną jej częścią były filie oferujące czytelnikom zarówno bogaty księgozbiór, jak i wiele ciekawych wydarzeń kulturalnych, głównie przeznaczonych dla najmłodszych mieszkańców gminy Skoczów. Obecnie instytucja posiada dwie takie placówki. Filia nr 1 mieści się przy ul. Bielskiej 34 w Skoczowie, gdzie w 2016 r. została przeniesiona z ul. Sportowej, zaś siedziba Filii nr 2 znajduje się w budynku OSP w Pierśćcu przy ul. Ks. H. Sobeckiego 8.
SKOCZOWSKIE TRADYCJE BIBLIOTEKARSKIE
Skoczów posiada długie tradycje czytelnicze i bibliotekarskie, sięgające 1871 r. Właśnie wtedy, śladem powołanej 10 lat wcześniej cieszyńskiej Czytelni Ludowej, założono Polską Czytelnię Katolicką, która w pierwszych latach skupiała 42 czytelników i oferowała księgozbiór liczący 1349 książek polskich oraz 457 niemieckich. Jej działalność kontynuowała i uzupełniała powołana w 1922 r. przez Jana Żebroka, ówczesnego kierownika Szkoły Ludowej i Wydziałowej w Skoczowie, biblioteka Koła Macierzy Szkolnej, wśród której bibliotekarzy można znaleźć między innymi Gustawa Morcinka czy Pawła Pszczółkę. W tym czasie działało również kilka innych bibliotek, zorganizowanych między innymi przy związkach wyznaniowych i szkołach, a ogółem księgozbiory liczyły 10 450 woluminów, co było liczbą ogromną biorąc pod uwagę fakt, że Skoczów był miastem niewielkim.
II wojna światowa, jak miało to miejsce w przypadku wielu innych inicjatyw w całym kraju, zwłaszcza kulturalno-oświatowych, przerwała skoczowską działalność biblioteczną. Biblioteki zostały zamknięte, a spora część księgozbiorów uległa zniszczeniu i przepadła na zawsze. Mimo to, część zbiorów udało się uratować dzięki mieszkańcom Skoczowa oraz bibliotekarzom, którzy, często z narażeniem życia, ukrywali książki w bezpiecznych miejscach i domach prywatnych.
Po zakończeniu działań wojennych i wycofaniu się wojsk okupanta działacze Domu Kultury, na czele z jego ówczesnym kierownikiem Antonim Poćwierzem, przeprowadzili zbiórkę, która zakończyła się pozyskaniem około 500 książek. W ten sposób już rok po wojnie otwarto w Skoczowie pierwszą powojenną bibliotekę, w której znalazło się ostatecznie około 1500 woluminów, a jej kierownictwo powierzono Janowi Madzi.
POCZĄTKI BIBLIOTEKI PUBLICZNEJ W SKOCZOWIE
W latach 1946-1948 księgozbiór przeniesiono z ul. Mickiewicza 10 na ul. Rynek 20, zaś w 1949 r., wraz z powołaniem Miejskiej Biblioteki Publicznej, do jej pierwszej siedziby przy ul. Rynek 18 – i właśnie tę datę uważa się za początek działalności Biblioteki Publicznej w Skoczowie. Jej pierwszym kierownikiem został skoczowski działacz społeczno-kulturalny Jan Czyż, który zarządzał nią do swojej śmierci w roku 1969. Jego następczynią została Helena Kubala.
Biblioteka, przemianowana w 1973 r. na Bibliotekę Publiczną Miasta i Gminy, zmagała się z wieloma trudnościami, wśród których najważniejszym problemem była mocno ograniczona przestrzeń. 65 metrów kwadratowych, które przeznaczono dwadzieścia lat wcześniej na potrzeby biblioteki, szybko okazało się niewystarczające dla prężnie rozwijającej się instytucji. Dlatego też w 1974 r. rozpoczęto starania o wybudowanie samodzielnego budynku dla biblioteki. Niestety, wszystkie podejmowane próby spełzły na niczym. Dopiero w 1979 r. udało się pozyskać nowy lokal mieszczący się przy ul. Mickiewicza 17, zaś uroczyste otwarcie odnowionej biblioteki odbyło się 28 marca 1979 r. Znacznie większa przestrzeń pozwoliła na wyodrębnienie Oddziału i Czytelni dla dzieci, Wypożyczalni i Czytelni dla dorosłych, pokoju przeznaczonego do opracowywania książek, a także biura kierownika oraz pomieszczeń socjalnych. W skład biblioteki wchodziły też filie oraz punkty biblioteczne, a oprócz książek bibliotekarze udostępniali czasopisma. Placówka prowadziła także szeroko zakrojoną działalność kulturalno-oświatową. Organizowano między innymi spotkania autorskie, wystawy, lekcje biblioteczne oraz konkursy, zaś jedna z bibliotekarek, Romana Biegun, w 1980 r. powołała do życia Teatrzyk Kukiełkowy „Minibudek”.
HISTORIA BIBLIOTEKI
Biblioteka Publiczna w Skoczowie
ul. Mickiewicza 9, 43-430 Skoczów,
tel.: +48 33 853 34 25
e-mail: biblioteka@bp.skoczow.pl
© 2020 Biblioteka Publiczna w Skoczowie